Mare Digitale

Met het nieuwe werken is het kantoor niet meer de standaard werkplek; het zijn café’s of flexplekken. Digitale nomaden gaan een stap verder en verruilen het kantoor voor een exotisch eiland met internetverbinding. Hoe bevalt werkplek wereld?

Op de plek waar ik werk, heb ik niet veel nodig. Laptop, smartphone, notitieboek en pen; het zijn trouwe bondgenoten die als kantoor fungeren. Ik heb een vaste baan, maar kan ook vanuit huis werken. Theoretisch zou ik op elke plek op de wereld kunnen werken, met een (snelle) internetverbinding als vereiste. Ben ik daarmee een werknomade? En wat is een digitale nomade?

Werknomade is een hip woord voor zelfstandigen die op andere plekken dan thuis werken. Het zijn vooral freelancers in de creatieve of digitale branche. Hun werkplek is de koffiebar om de hoek, de bibliotheek of flexwerkplekken zoals in het Seinwezen in Haarlem. Elders werken kan makkelijk; wifi is de enige eis. De werknomade heeft de werkplek voor het uitkiezen en kan na een afspraak in dezelfde stad blijven om verder te werken.

’s Ochtends een duik, daarna werken

De werknomade kan ook vanuit hele andere delen op de wereld werken, weg uit Nederland. Deze nieuwe vorm van een werknomade is een digitale nomade. Het zijn zelfstandigen die over de hele wereld werken, niet perse in hun thuisland. Soms niet eens op een vaste plek, maar rondtrekkend. Daarbij delen ze werk en vrije tijd anders in. Waarom uitkijken naar een langverwachte vakantie als je ook vroeg in de ochtend een duik kunt nemen, dan vanuit de strandtent kan werken, ’s middags kan gaan surfen en ’s avonds verder werken?

Op The Next Web interviewde Jon Russel digitale nomaden over hun manier van leven, werken en reizen, ergens op een plek op de wereld. De nomaden hebben moeite om een typische dag, een routine, te beschrijven. Elk dag en elke maand zijn anders. “Sinds ik begon met reizen, is er geen typische dag geweest,” zegt Colin Wright. Hij houdt een blog bij en heeft inkomsten uit boeken, essays en andere projecten. Elke 4 maanden gaat hij naar een ander land, gebaseerd op de stemmen van zijn lezers. En afhankelijk waar Jodi Ettenberg is, verschillen haar dagen. Ze is freelance schrijver, social media adviseur en spreker tijdens conferenties. “In Ho Chi Minhstad [Vietnam] zijn mijn dagen gevuld met schrijven en veel soep tussendoor.” Als ze in Noord-Amerika is, reist ze veel meer van plek naar plek en wisselt haar ritme sterker.

Een laptop of smartphone is het kantoor van digitale nomaden, die flexwerken tot een breder begrip maken. Stuart McDonald runt met zijn vrouw een bedrijf over reizen in Zuid-Azië. “Ik kan het meeste regelen op mijn iPhone, maar in de praktijk gebruik ik meestal mijn laptop.” Het geeft hem de flexibiliteit om op de fiets te springen, naar het strand te fietsen (een ritje van zo’n 10 minuten) en daar verder te werken. Maar werken vanaf een iPhone betekent ook “dat je je werk altijd bij je hebt – in je broekzak”.

De nomaden hebben gemeen dat ze niet op een vast kantoor werken, maar elders, “op locatie”. Op de vraag wat anderen jaloers maakt aan je werk- en leefstijl, antwoordt Matthew Kepnes, reisschrijver met een blog: “Ik kan van waar dan ook in de wereld werken.”

Belangrijke vaardigheden: productief blijven & overtuigend schrijven

Is de wereld als werkplek wel voor iedereen geschikt? Wat heb je nodig en over welke vaardigheden moet je beschikken?

André Gussekloo van Werkenvanuithetbuitenland.nl geeft een lijst wat een digitale nomade nodig heeft:

• Mogelijkheden om documenten te maken, te delen en te bewerken; bijvoorbeeld via Google Drive of Dropbox.
• Mogelijkheden om digitaal te overleggen; bijvoorbeeld via Google Hangouts of Skype.
• Mogelijkheden om een teveel aan werk uit te besteden via je netwerk.
• Mogelijkheden om te netwerken en gelijkgestemden te ontmoeten; bijvoorbeeld via de community Dynamite Circle of via Facebook of LinkedIn groepen.
• Mogelijkheden om productief te blijven, door een vast ritme aan te houden en afleidingen naar de achtergrond te verdringen.

Bloggerondernemer Sean Ogle van Location180 zette de de drie belangrijkste vaardigheden voor een digitale nomade op een rij:

1. Discipline. Voor succes moet je afleiding kunnen weerstaan en het werk gedaan krijgen.
2. Flexibiliteit. Er gebeuren altijd dingen die je niet onder controle hebt; het gaat erom hoe je ermee omgaat. Zijn er ongeregeldheden in de stad waar je werkt? Ga naar het vliegveld en kies een nieuwe bestemming.
3. Copywriting. Volgens Ogle kun je van alles doen als digitale nomade, maar je zult altijd mensen van je werk moeten overtuigen, je werk verkopen. Copywriting gaat om overtuigende teksten. Niet alleen je copywriting moet trouwens in orde zijn, ook je schriftelijke communicatie met opdrachtgevers. Het moet het gebrek aan een fysieke ontmoeting compenseren.

Vreemden zijn bereid te helpen

Een digitale nomade zijn brengt ook nadelen met zich mee. Werken op andere plekken dan je opdrachtgever levert niet zelden een tijdsverschil op. Het verschil tussen Nederland en Chiang Mai, een digitale-nomadenplek in Noord-Thailand, is 5 uur. Je zult op andere tijden dan gebruikelijk aan de slag moeten. Maar een tijdsverschil van 12 uur – tussen Amerika en Vietnam – is lastiger. Als Jodi Ettenberg in Ho Chi Minhstad zit, plant ze haar conference calls in de avond in, om het verschil in tijd met Noord-Amerika te overbruggen.

Er is ook een klein, dagelijks ongemak. Als je in een koffiebar aan een tafeltje werkt, wil je voor een toiletbezoek niet alles inpakken en meenemen; je geweldig fijne plekje kan 5 minuten later bezet zijn. Je kunt ook iemand anders vragen om op je spullen te letten. Tricky, vond Dragos Roua. Hij nam echter de proef op de som. Het leverde hem nieuwe gesprekken én vriendschappen op. Op Lifehack schrijft hij over zijn experiment en hoe hij met schaamte en onzekerheid omgaat. Na een paar keer oefenen heeft Roua geen schroom meer. Hij is handiger in het vragen van een oplettend oog. Diep in het hart zijn mensen bereid om te helpen, maar ze zijn ook weer opgelucht als je terug komt en ze niet meer op hoeven te letten.

Niet eenzaam, maar met vrienden van over de hele wereld

Als digitale nomade is de kans groot dat je ver weg van vrienden en familie bent. Is het niet eenzaam als zelfstandige in het buitenland? Volgens Lisette Wouters is een community met waardevolle contacten, gelijkgestemde mensen, de sleutel. Het soortgelijke leven dat digitale nomaden leven, bindt ze. Bijvoorbeeld het betaalde netwerk Dynamite Circle: het organiseert onder meer fysieke meetings, waar digitale nomaden elkaar kunnen ontmoeten, helpen en van elkaars ervaringen kunnen leren. Zeker als een andere nomade langer in de stad werkt waar jij net terecht komt, kan deze je advies geven over het verlengen van een visum of het kopen van een simkaart.

Een nadeel van het leven als digitale nomade is het weer verder reizen, vertelt Natalie Sisson aan The Next Web. „Weer inpakken en een plek verlaten waar je je hart aan hebt verpacht of vaarwel zeggen tegen nieuwe vrienden is soms moeilijk.” Zij wil dat oplossen door een vaste basis in Europa, Noord-Amerika en Nieuw-Zeeland (haar moederland) te hebben, om meer tijd fysiek met vrienden en familie door te brengen.

Inspiratie en nieuwe initiatieven

De opeenhoping van digitale nomaden leidt tot inspirerende, nieuwe initiatieven. Daarvoor hoef je overigens niet naar het buitenland. Het Seinwezen (waar het kantoor van Synergos Communicatie, mijn werk, zich ook bevindt) is een ‘samenklonterplek’. Met het maandelijkse pitchuurtje de ZZeePkist ontstaan nieuwe samenwerkingsverbanden. Doordat ik freelancers van de gezamenlijk donderdagse lunch ken, is ook mijn netwerk van zelfstandigen flink gegroeid. Het is een fijne manier van samenwerken: elk je eigen gang gaan, maar wel korte lijntjes doordat je in hetzelfde pand werkt of daar afspreekt.

Met het schrijven van dit artikel ben ik erachter dat ik noch digitale nomade noch werknomade ben. Ik heb immers een vaste baan en een vast bureau in een vast kantoor, en af en toe werk ik vanuit huis. Toch trek ik als een nomade met de trein van mijn woonplaats naar mijn werk en ben ik in de trein altijd wel bezig. Ik lees nieuwe artikelen, schrijf zinnen voor nieuwe artikelen of bedenk een nieuw (digitaal) concept en zet daarvoor een prototype in elkaar. Dat rondtrekkende idee, verschillende kanten opgaan en niet aan één ding vastzitten, dat is het wel. Leve het vrije werken!